عناصر مهم در طراحی داشبورد

هدف از ایجاد داشبوردها ارائه راه حلی کارآمد برای سازماندهی داده‌ها است. با کمک داشبوردها می‌توان از داده‌ها به شکلی واضح استفاده کرد؛ البته هر داشبوردی چنین کارایی ندارد. تنها آن‌هایی که از اصول طراحی داشبورد هوش تجاری پیروی می‌کنند، در سازمان‌ها مؤثر واقع می‌شوند.
در واقع می‌توان گفت که داشبوردهایی که از این اصول پیروی نکنند، هیچ هدفی را نیز دربرنمی‌گیرند. در این صورت هیچ تأثیر و کارایی مثبتی نیز در سیستم نخواهند داشت.
برای اینکه داشبوردهایی که ایجاد می‌کنید، کارایی لازم را داشته باشند، کافی است که اصول مربوطه را در آن رعایت کنید.

چرا اصول طراحی داشبورد هوش تجاری اهمیت دارد؟

همانطور که می‌دانیم در صنعت تجارت، داده‌ها اهمیت زیادی دارند و تمام تصمیمات نیز بر مبنای داده‌ها(تصمیمات داده محور)انجام می‌شود. حال با این توضیحات تصور کنید که مدیری برای یک تصمیم‌گیری مهم نیاز به داده‌های خاصی داشته باشد.

زمانی که این داده‌ها به شکلی مرتب و واضح برای او نمایش داده نشود، قطعاً آن مدیر نمی‌تواند بهترین تصمیم را در کمترین زمان اعلام کند. اینجاست که اهمیت داشبوردهای اصولی نمایان می‌شود.

اگر داشبوردی از اصول اولیه و اساسی پیروی کند، داده‌ها را به شکلی کامل و ساده به کاربران ارائه خواهد داد. در این صورت کاربران نیز به‌سرعت می‌توانند داده‌ها را تجزیه و تحلیل کنند.

یادتان باشد که بسیاری از تجسم داده‌ها تنها به‌منظور ردیابی شاخص‌های کلیدی عملکرد انجام می‌شود. بنابراین بسیار مهم است که این داده‌ها به چه شکلی ارائه خواهند شد.

از طرفی دیگر نیز فرض کنید که داده‌ها به شکلی اصولی و عالی ارائه شده باشند، اما کاربر نتواند آن‌ها را در زمان کمی اسکن کند. در این صورت می‌توان گفت این داده‌ها هیچ فایده‌ای برای کاربران نداشته است. داشبوردی که نتواند داده‌ها را به شکلی مفید به کاربر ارائه دهد، طراحی ضعیفی دارد.

مهم‌ترین عناصر در طراحی داشبورد

1. هدف و مخاطب مشخصتعریف هدف:

   قبل از شروع طراحی، باید کاملاً مشخص کنید که هدف اصلی داشبورد چیست و چه سوالاتی قرار است با استفاده از آن پاسخ داده شود. آیا داشبورد برای نظارت بر عملکرد است یا برای تحلیل عمیق داده‌ها؟
   شناسایی مخاطب: سطح دانش و نیازهای کاربران اصلی داشبورد را در نظر بگیرید. داشبورد باید متناسب با توانایی‌ها و نیازهای افرادی که از آن استفاده می‌کنند طراحی شود.

2. . انتخاب مناسب KPIها:

   انتخاب مناسب KPIهاشاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI) باید مرتبط با اهداف سازمانی و تصمیمات مدیریتی باشند. بیش از حد پیچیده یا زیاد بودن KPIها باعث سردرگمی می‌شود، بنابراین مهم است فقط موارد ضروری و معنادار را انتخاب کنید.

3. سازماندهی داده‌هادسته‌بندی اطلاعات:

   داشبورد باید اطلاعات را به‌صورت منطقی و در بخش‌های مختلف دسته‌بندی کند تا کاربران بتوانند به سرعت داده‌های مهم را پیدا کنند.اولویت‌بندی: اطلاعات مهم‌تر باید در قسمت‌های بالایی و بخش‌های برجسته‌تر داشبورد قرار گیرند.

4. ساده‌سازی و قابلیت دسترسی طراحی ساده:

   داشبورد نباید بیش از حد شلوغ و پیچیده باشد. از گرافیک‌های پیچیده یا اطلاعات اضافی اجتناب کنید.قابلیت دسترسی آسان: کاربران باید به راحتی بتوانند با استفاده از ابزارهای ناوبری به داده‌های مورد نظر خود دسترسی پیدا کنند.

5. نمایش بصری مناسب چارت‌ها و نمودارهای مناسب:

   از نمودارهایی استفاده کنید که متناسب با نوع داده باشند. برای مثال، نمودارهای دایره‌ای برای نشان دادن نسبت‌ها و نمودارهای خطی برای نمایش روند‌ها مناسب هستند.رنگ‌ها و طراحی بصری: از رنگ‌ها به‌صورت مناسب و محدود استفاده کنید. رنگ‌های تیره‌تر برای تأکید و رنگ‌های خنثی برای پس‌زمینه مناسب هستند. همچنین توجه به طراحی بصری مدرن و کاربرپسند اهمیت زیادی دارد.

6. تعامل و فیلترها:

   تعامل و فیلترها داشبورد باید امکان فیلتر کردن اطلاعات بر اساس نیاز کاربران را فراهم کند. قابلیت تعامل (interaction) مثل انتخاب بازه زمانی، گروه‌بندی داده‌ها و دسته‌بندی‌ها به کاربران کمک می‌کند داده‌ها را به شیوه‌های مختلف مشاهده کنند.

7. به‌روزرسانی و همگام‌سازی خودکارداده‌های به‌روز:

   داشبورد باید از داده‌های به‌روز شده به‌صورت منظم و در بازه‌های زمانی مشخص استفاده کند. همگام‌سازی خودکار اطلاعات با منابع داده اصلی ضروری است تا کاربران همیشه به جدیدترین داده‌ها دسترسی داشته باشند.

8. اندازه‌گیری و نظارت بر کاراییپایش کارکرد داشبورد:

   بعد از طراحی، باید عملکرد داشبورد را اندازه‌گیری و نظارت کنید تا مطمئن شوید که نیازهای کاربران را به درستی پوشش می‌دهد. ممکن است در طول زمان به بهینه‌سازی نیاز داشته باشد.

شاید جذاب‌ترین و دوست‌ داشتنی‌ترین بخش از هوش تجاری را بتوان مصورسازی خواند، اما مهارت مصورسازی اطلاعات، در عین حال که کاری جذاب به نظر می‌رسد، بسیار حساس بوده و می‌تواند عملکرد کل زنجیره‌ی افراد فعال در یک فرایند هوش تجاری را زیر سوال برده یا به بهترین شکل نمایش دهد، چراکه مخاطب نهایی فرایند، نتیجه کار را در داشبوردهای طراحی شده مشاهده می‌کند، از این رو مصورسازی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.